Artykuł

• smutek, przygnębienie, rozdrażnienie, częste płakanie
• obojętność, utrata radości i spontaniczności
• łatwe wpadanie w złość, irytowanie się
• częste kłótnie, konflikty z rówieśnikami
• izolowanie się, nierozmawianie z innymi
• trudności z zapamiętywaniem i ze skupieniem uwagi, rozkojarzenie
• nieobecności w szkole lub podczas zajęć poza szkołą
• nieprzygotowywanie się do lekcji, nieodrabianie zadań domowych
• ciągłe zmęczenie, brak energii, złe samopoczucie
• poczucie osamotnienia i opuszczenia przez innych, odrzucanie pomocy
• brak wiary we własne możliwości
• niepokojące zdjęcia, wpisy, filmiki przesyłane w wiadomościach lub zamieszczane na portalach społecznościowych
• częste wypowiadanie zdań: Wszystko jest bez sensu. I tak się nie uda. Nie warto marnować na mnie czas. Nieważne, i tak mi nikt nie pomoże. Nikomu na mnie nie zależy. Nic mi się nie udaje. Wszystkim tylko przeszkadzam.
• sięganie po używki
• brak wiary w przyszłość
• samookaleczanie się
• obecność myśli samobójczych

W naszej szkole w dniu 12 marca 2024 r. utworzono Zespół ds. pierwszej pomocy rówieśniczej. Zespół ten składa się z członków samorządu szkolnego oraz przedstawicieli wszystkich klas I-VIII, opiekuna samorządu Pana Waldemara Herłazińskiego oraz koordynatora programu Pani Aleksandry Marciniak, pedagoga.

Skład zespołu:

• Ia Helena Gałek, Ib Amelia Dębińska, Ic Jagoda Kujawa,
• IIa Emilia Błaszczyk, IIb Hanna Rutkowska, IIc Wiktoria Maciejewska
• IIIa Zuzanna Mrozek, IIIb Lena Jędrzejczak, IIIc Antonina Marciniak
• IVa Gracjan Dobber, IVb Martyna Lankiewicz
• Va Natalia Cieślińska, VB Patryk Salomon, Vc Kornelia Janikula
• VIa Sandra Morusgała, VIb Borys Szkopek, VIc Amelia Małolepsza
• VIIa Hanna Pawlak, VIIb Karol Jóźwiak, VIIc Małgorzata Ciesielska
• VIIIa Michalina Tańska

Zasady pierwszej pomocy rówieśniczej są następujące:

Pomoc ta wcale nie wymaga od uczniów analizy ani diagnozy, bo tę pozostawia się profesjonalistom. Kluczową rzeczą w tej pomocy jest, by kryzysu uczniowskiego nie wypierać, tylko zareagować w trzech prostych krokach: Zauważ – Porozmawiaj – Działaj.

Bardzo ważna jest uwaga i czujność rówieśników.

Krok 1 Zauważ

Wiąże się z umiejętnością bycia uważnym oraz z koniecznością bycia czujnym.

Krok 2 Porozmawiaj

Oczywiście z samym uczniem, a nie z pedagogiem czy psychologiem szkolnym w jego sprawie. Na to jest jeszcze czas. O czym rozmawiać z kolegą/koleżanką? O tym, co uczeń zauważył, zaobserwował, co go zaniepokoiło. Jak rozmawiać? Spokojnie i wprost, wyrażając też związane z tym swoje emocje. Bez wypytywania kolegi, za to wyrażając swoją gotowość do wysłuchania go.

Jak rozmawiać z rówieśnikiem w kryzysie?

Rozmowa z rówieśnikiem w kryzysie jest pierwszym krokiem do tego, by dowiedzieć się, co przeżywa i z czym się mierzy. Na początek możesz powiedzieć:

Widzę, że w ostatnim czasie jesteś smutna i często płaczesz. Bardzo mnie to martwi i myślę, że dzieje się u Ciebie coś trudnego. Chciałabym z Tobą o tym porozmawiać, żeby Cię lepiej zrozumieć. Czy jest coś, co mogę dla Ciebie zrobić?

albo

Zauważyłem, że ostatnio opuszczasz lekcje, a jak jesteś w szkole to z nikim nie rozmawiasz. Martwię się o Ciebie i zastanawiam, czy wszystko u Ciebie w porządku. Powiedz mi proszę, co się dzieje? Jak mogę Ci pomóc?

Warto pamiętać, aby podczas inicjowania rozmowy zachować spokój, być życzliwym i szczerze zainteresowanym sytuacją rówieśnika. Być może jesteś pierwszą osobą, która usłyszy o jego trudnościach i okaże zrozumienie. Samopoczucie kolegi lub koleżanki może budzić w Tobie różne emocje, mimo to ważne jest, abyś zaakceptował fakt, że w tym momencie ta osoba cierpi i jest smutna, rozdrażniona czy przygnębiona. Chcąc ją wesprzeć możesz powiedzieć:

Widzę, że jest Ci ciężko.

Jestem, jeśli chcesz porozmawiać.

Razem możemy zastanowić się, gdzie poszukać pomocy.

Mogę się tylko domyślać, co teraz przeżywasz.

Nie ma nic złego w proszeniu o pomoc.

Chcę Ci towarzyszyć w Twoich problemach.

Unikaj natomiast wypowiedzi, które mogą ranić i powodować pogorszenie nastroju:

Nic Ci nie będzie.

Głowa do góry! Myśl pozytywnie.

Postaraj się o tym nie myśleć.

Ze mną też tak było.

Zobaczysz, przejdzie Ci.

Nie wiem, jak Ci pomóc.

Musimy Cię ogarnąć!

Może zdarzyć się też tak, że nie będziesz wiedzieć, co powiedzieć swojemu rówieśnikowi. Powiedz o tym wprost podkreślając, jak ważne jest to, że kolega lub koleżanka mówi Ci o swoich trudnościach.

Dziękuję, że podzieliłeś się ze mną swoimi problemami. Nie wiem, co mogę teraz powiedzieć, ale dobrze, że opowiedziałeś mi o tym, co przeżywasz. Domyślam się, że wiele Cię kosztowało, aby mi o tym powiedzieć. Bardzo to doceniam, że się przede mną otworzyłaś.

Krok 3 Działaj

Bez względu na wszystko, ucznia nie wolno pozostawić samemu sobie. Będąc w kryzysie psychologicznym, musi otrzymać olbrzymie wsparcie tak ze strony nauczycieli, pedagoga, jak i ze strony grupy rówieśniczej.

Kiedy nie wiesz, jak postąpić, skorzystaj z pomocy:

• wychowawcy
• specjalistów pracujących w szkole – pedagoga, psychologa
• 112 Zadzwoń w razie zagrożenia życia
• 116 111 Telefon Zaufania dla dzieci i młodzieży. Możesz tu porozmawiać anonimowo i bezpłatnie na każdy temat.
• 800 12 12 12 Dziecięcy Telefon Zaufania Rzecznik Praw Dziecka
• 800 12 00 02 Niebieska linia Zadzwoń, jeśli ktoś w Twojej rodzinie Cię krzywdzi bije lub obraża.
• 800 111 123 Tumbo Pomaga – pomoc dzieciom i młodzieży w żałobie